Ποιος δεν θυμάται ;; - Ο τρόπος καλλιέργειας της Κορινθιακής σταφίδας τα παλαιότερα χρόνια στο χωριό μας

Σε πλήρη εξέλιξη είναι αυτές τις μέρες στο χωριό μας ο τρύγος της Κορινθιακής σταφίδας. Ενός προϊόντος που χαρακτηρίζει εδώ και αιώνες την οικονομία του τόπου μας. Είναι ένα αγροτικό προϊόν με τα πάνω του και τα κάτω του, αλλά ήταν και είναι πάντα συνώνυμο της αγροτικής απασχόλησης των κατοίκων του.

Όλοι οι μεγαλύτεροι θυμόμαστε με νοσταλγία τον παλαιό τρόπο της καλλιέργειας της Κορινθιακής σταφίδας στο χωριό μας. Τα περισσότερα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει στην καλλιέργειά της, αλλά κυρίαρχη εντέλει μένει η φροντίδα και η αγάπη του εκάστοτε αγρότη – παραγωγού για αυτό το γνήσιο προϊόν της γης μας.

-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
 

Από τους τελευταίους χειμωνιάτικους μήνες ήδη άρχιζε ο καθαρισμός των κλημάτων (κούτσουρων) από τις μη χρήσιμες κληματόβεργες. Με προσοχή και ενδιαφέρον γινόταν αυτός ο καθαρισμός πριν το κλήμα «ξυπνήσει» και ξεκινήσει τη νέα του πορεία προς την παραγωγή.

Ακολουθούσε αργότερα – όπως και σήμερα- το ουσιαστικό κλάδεμα. Ο έμπειρος αγρότης των σταφιδάμπελων με το χειροκίνητο κλαδευτήρι αλλά και το πριόνι ανα χείρας, έβλεπε τις γερές κληματόβεργες που θα έδιναν σίγουρα παραγωγή και δεν λυπόταν να «θυσιάσει» τις υπόλοιπες που θεωρούσε πως η παραμονή τους στο κλήμα θα ήταν εις βάρος του ζητούμενου αποτελέσματος. Μια ολόκληρη «επιστήμη» το σωστό κλάδεμα, ήταν και είναι η απαρχή της επερχόμενης καλής παραγωγής της σταφίδας αλλά και του αμπελιού.

Αργότερα όταν η άνοιξη ερχόταν και η γη «δουλευόταν» καλύτερα, ξεκινούσε με τα ξυνιάρια (αξίνες) ο «χορός» του σκαψίματος. Η γη σκαβόταν ολόγυρα από το κούτσουρο και μάζευαν το χώμα στα λεγόμενα «κουτρούλια». Έτσι και το χώμα ανακατευόταν κατεβάζοντας το κατεργασμένο από τον ήλιο χώμα κοντά στις ρίζες, αλλά και το νερό από τις ενδεχόμενες βροχές έφευγε εύκολα, μιας και η «φτώχια» στο νερό είναι ως γνωστόν το ζητούμενο στα σταφιδάμπελα.

Προχωρώντας ακόμα περισσότερο η άνοιξη και με τις βροχές πλέον να έχουν κοπάσει, ακολουθούσε το «σκάλισμα» με τα μουλάρια ζεμένα στο αλέτρι, και με τα ξυνάρια στη συνέχεια. Ένα δεύτερο στην ουσία σκάψιμο που ευεργετούσε πολλαπλά τη σταφίδα.

Ακολουθούσαν τα ρεντίσματα με την κυρίαρχη την εποχή εκείνη «γαλαζόπετρα». Ο φόβος του περονόσπορου ειδικά τις δεκαετίες 1950 – 1970 ήταν διάχυτος και οι παραγωγοί φρόντιζαν να προλαμβάνουν τις δυσάρεστες εκπλήξεις. Από ένα μεγάλο βαρέλι με νερό που μέσα του διαλυόταν η γαλαζόπετρα, γέμιζαν την «ψιχαστήρα» (από τον ψεκαστήρα, Ψαραϊικη παραφθορά) και «γκεζέραγαν» μέσα στη σταφίδα για να καλύψουν όσο περισσότερο μπορούσαν την παραγωγή τους.

Η "ΨΙΧΑΣΤΗΡΑ"

Τα ρεντίσματα επαναλαμβανόντουσαν σε σταθερή βάση περίπου κάθε 15 ημέρες, εκτός αν εν τω μεταξύ είχε βρέξει, ή είχε πρωϊνές δροσιές, οπότε ο αγρότης έπρεπε και στα ενδιάμεσα να «ζαλωθεί» και πάλι την ψιχαστήρα.

Κι ερχόταν αμέσως μετά η εποχή του «χαρακιού» μιας ιδιαίτερα επίπονης εργασίας που σήμερα λόγω της χρήσης γεωργικών φαρμάκων έχει καταργηθεί.

ΜΑΧΑΙΡΙΑ ΧΑΡΑΚΩΜΑΤΟΣ

Όλοι γονατιστοί μπροστά στα κλήματα στις αράδες, σαν σε προσευχή στο Θεό της καλής παραγωγής, χαράκωναν ένα-ένα τα κούτσουρα δημιουργώντας ένα δαχτυλίδι στον κορμό του κλήματος λίγο πιο πάνω από το έδαφος. Χρησιμοποιώντας τα ειδικά κυρτά μαχαίρια χαρακώματος της εποχής εκείνης κατάφερναν να εμποδίσουν τη μεγάλη άνοδο των «χυμών» κάτι που ευεργετούσε την παραγωγή σε ποιότητα και ποσότητα.

Το «Θειάφισμα  ή Τιάφισμα ή Κίαφισμα» ήταν η συνέχεια των εργασιών στη σταφίδα. Πολύ παλιά το τιάφισμα γινόταν με τη χρήση μιας μαντήλας που περιείχε το ευεργετικό θειάφι. Με συντονισμένες κινήσεις ανεβοκατέβαζαν τη μαντίλα με το θειάφι, αφού είχαν εξασφαλίσει ότι δεν φυσάει κι ότι φορούσαν τα περίεργα γυαλιά θειαφίσματος εκείνης της εποχής και το μαντήλι των «ντεσπεράντος» στη μύτη και το στόμα. Πριν φτάσουμε στη σημερινή «διαστημική» χρήση των ειδικών σκάφανδρων και των τρακτέρ γι αυτήν την εργασία χρησιμοποιήθηκε για πάρα πολλά χρόνια το ειδικό «Κιαφιστήρι» μια «μηχανική» πατέντα που επέτρεπε στον χρήστη να είναι σε μια απόσταση από το σημείο «κιαφίσματος»  ώστε να αποφεύγει τον οφθαλμίατρο άμεσα.

ΘΕΙΑΦΙΣΤΗΡΙΑ

Μέχρι τον τρύγο, ακολουθούσαν όπως και σήμερα το κορφολόγημα και το ξεφύλισμα, όλα βέβαια τότε χειρονακτικά.

Ο τρύγος της «μαύρης σταφίδας» τις παλαιότερες εποχές στο χωριό μας, εκτός της δεδομένης του οικονομικής σημασίας, ήταν κι ένα κατ’ εξοχήν κοινωνικό γεγονός και μάλιστα πολυαναμενόμενο ιδιαίτερα για τους νέους. Ήταν η συνάντηση για όλη μάλιστα την ημέρα των ανθρώπων και η επήρεια που αυτή δημιουργούσε. Η χαρά, τα γέλια, τα χωρατά και τα τραγούδια, στον τρύγο και στο άπλωμα στ’ αλώνια, ξόρκιζαν την κούραση και έκαναν πιο εύκολη τη ζωή. Τότε που υπήρχε τρόπος να ζεις με ελάχιστα, να αποδέχεσαι με καρτερία τα δεδομένα και εντέλει να είσαι χαρούμενος … Κι όμως γινόταν …

Γ.Σ. – www.psarikorinthias.gr

Οι φωτογραφίες είναι από το εξαιρετικό μπλόγκ :  https://lyrasi.blogspot.com/

Η ΝΤΟΡΒΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΛΩΝΙΑ

Η ΚΟΣΚΙΝΙΣΤΡΑ

Επιστροφή