Εμίλιο Τσίτσερι – Ένας Ιταλός Φιλέλληνας πολεμιστής στην ιστορική μάχη της Στυμφαλίας

Εβδομήντα οχτώ χρόνια συμπληρώθηκαν αυτές τις μέρες από την πραγματοποίηση της μεγαλύτερης ίσως μάχης της Ελληνικής αντίστασης κατά των Γερμανών κατακτητών στην Πελοπόννησο. Μιλάμε βέβαια για τη μεγάλη νίκη των σκλαβωμένων Ελλήνων κατά των Γερμανών στη λίμνη της Στυμφαλίας.

Οι πτυχές αυτής της μάχης και η σημασία της για την απελευθέρωση της χώρας μας έχουν ήδη σε ένα μεγάλο βαθμό καταγραφεί από του ιστορικούς. Κάποιες «λεπτομέρειες» όμως που συνεχίζουν να έρχονται στο φως από τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην περιοχή μας εκείνες τις δύσκολες μέρες, δείχνουν να συμπληρώνουν το παζλ των συνθηκών κάτω από τις οποίες διεξήχθη εκείνη η σπουδαία και νικηφόρα για την Πατρίδα μας μάχη.

Ο Εμίλιο Τσίτσερι με τη στολή του Ιταλού στρατιώτη 
στο Αρχαίο Θέατρο του Άργους το 1942

Μια τέτοια πτυχή με μεγάλη ιστορική αξία ήταν η παρουσία στη μάχη ενός Ιταλού, του Εμίλιο Τσίτσερι. Ο Εμίλιο βρέθηκε στην Ελλάδα το 1941, υπηρετώντας την Στρατιωτική του θητεία στον Ιταλικό στρατό, ακολουθώντας έτσι – ακούσια- τις Ιταλικές δυνάμεις κατοχής στην περιοχή της Βόρειας Πελοποννήσου.
Οι πολιτικές του πεποιθήσεις όμως τον έκαναν να νοιώθει άβολα  που ενώ βρισκόταν στη χώρα που θαύμαζε από μικρό παιδί για το αρχαίο πνεύμα, αυτός ήταν μέρος της επιβολής της σκλαβιάς της !
Δεν μπορούσε να αντέξει ο Εμίλιο αυτήν την κατάσταση. Με την πρώτη ευκαιρία, αποφασισμένος να βοηθήσει τη χώρα που ανακάλυψε τη Δημοκρατία, να ξαναποκτήσει την Ελευθερία της, εγκατέλειψε τον Ιταλικό στρατώνα και περπατώντας για πολλές ώρες στην ερημιά διακινδυνεύοντας τη ζωή του, βρέθηκε στο βουνό του «Φαρμακά». Ποιος όμως να πιστέψει έναν Ιταλό στρατιώτη ότι θέλει να βοηθήσει την Ελληνική Αντίσταση ;;

Ο Εμίλιο συνελήφθη από τις αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ στου «Φαρμακά» και μετά από αρκετές δοκιμασίες απέδειξε πως αγαπούσε πραγματικά την Ελλάδα και επιθυμούσε να πολεμήσει με κάθε τρόπο για την Ελευθερία της !

Ενσωματώθηκε τελικά στο 6^ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ Κορινθίας με διοικητή τον Εμμανουήλ Βαζαίο και διοικητή του λόχου του τον Στέφανο Άρχο.  Το αντάρτικο όνομα που του αποδόθηκε ήταν "ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ" (ρήτορας), λόγω της μεγάλης του αγάπης  στην Ελληνική Αρχαιότητα, αλλά και της συνεχούς διάθεσής του για συζητήσεις ... 

Ο Ιταλός Εμίλιο Τσίτσερι , την άνοιξη του 1943

Ήταν η εποχή που τα ιστορικά ίχνη όσον αφορά τον ΕΛΑΣ αλλά και άλλους αντιστασιακούς φορείς , πέρα από τον αγώνα για την  Ελευθερία, ξέφυγαν κάποιες φορές, εξαιτίας κάποιων δήθεν πατριωτών, σε ατραπούς που δεν είχαν σχέση με την Ελευθερία της πατρίδας. Γι΄ αυτό και είχαμε εκείνες τις μέρες τα τραγικά φαινόμενα στο Φενεό αλλά και αλλού ….

Ο Εμίλιο όμως δεν είχε καμιά σχέση με αυτούς που καπηλεύτηκαν τον αγώνα των Ελλήνων για την Ελευθερία, για προσωπικούς τους σκοπούς. Έχοντας αναπτύξει μια βαθιά αποστροφή για τους Γερμανούς και το φασισμό, πολέμησε στο πλευρό των Ελλήνων ανταρτών για την Ελευθερία της Ελλάδος.

Γι’ αυτό κι όταν του δόθηκε η μεγάλη ευκαιρία στη μάχη της Στυμφαλίας, απέδειξε πως αγαπούσε αυτή τη χώρα περισσότερο κι απ’ τους Έλληνες !
Πολέμησε σαν άγριο θηρίο κατά των Γερμανών στη Μάχη της Στυμφαλίας και εξ’ αιτίας παράτολμων ενεργειών του, τραυματίστηκε στο πόδι (γάμπα) με αποτέλεσμα να μην μπορεί πλέον να περπατήσει.   Τη νύχτα κατάφερε τραυματισμένος να φτάσει στη γειτονική Λαύκα στο σπίτι ενός φίλου του αντάρτη (Σπύρου Σκούρτη) για να τον περιθάλψουν. Η αναμονή της Γερμανικής επανόδου στη Στυμφαλία για αντίποινα, δυσχέραινε τη θέση των Λαυκιωτών που τον φιλοξενούσαν. Όμως οι άνθρωποι αυτοί κινούμενοι από την πατροπαράδοτη Ελληνική φιλοξενία αλλά και την αναγνώριση της φιλελληνικής στάσης του Εμίλιο, διακινδύνευσαν τη ζωή τη δική τους και της οικογένειάς τους και τον έκρυψαν.

Ο Εμίλιο αφού η  Ελλάδα απελευθερώθηκε από τους Γερμανούς,  μετά την πτώση του φασισμού και στην Ιταλία, επέστρεψε στο Μιλάνο την πατρίδα του. Η αγάπη του όμως για την Ελλάδα δεν τον άφηνε να ησυχάσει. Μετά από αρκετά χρόνια (1974), ξαναήρθε στην αγαπημένη του Ελλάδα και βέβαια πρώτος προορισμός του ήταν πάντα η Στυμφαλία, η Λαύκα, η Καστανιά, το Ψάρι … Όσο του το επέτρεπε η υγεία του συνέχισε να έρχεται.

Η συγκίνησή του ήταν κάθε φορά και μεγαλύτερη. Σ' αυτά τα προσκυνήματα στη Στυμφαλία, είχε προηγηθεί από το 1968 ο θετός του γιός  Λουίτζι Μποργκομανέρι.

Ο βιολογικός πατέρας του Λουίτζι Μποργκομανέρι, ήταν πολιτικός επίτροπος στην ταξιαρχία «Γαριβάλντι» που συγκρότησαν οι Ιταλοί αντιστασιακοί  στο Μιλάνο για να πολεμήσουν τους Γερμανούς. Σκοτώθηκε από τους Γερμανούς στις 26 Απριλίου 1945 ενώ ο Λουίτζι δεν είχε ακόμα γεννηθεί … Γνώρισε για πατέρα τον Εμίλιο που παντρεύτηκε τη μητέρα του το 1948 μετά την επιστροφή του από την Ελλάδα.
Ο Εμίλιο πάντα του έλεγε για την Ελλάδα, τους αγώνες της για την Ελευθερία και του μετέδωσε τη μεγάλη του αγάπη για τη χώρα μας.

Τον Φεβρουάριο του 1968 ο Λουίτζι Μποργκομανέρι αποθανάτισε από το διάσελο το χωριό μας και μας παρέδωσε ένα ιστορικό στοιχείο του τόπου μας. Στην ιστορική πλέον αυτή  φωτογραφία μπορεί κανείς να διακρίνει το ξεκίνημα – εκείνη τη χρονιά- των χωματουργικών εργασιών για την κατασκευή του Ναού του συντοπίτη μας Αγίου Νικολάου του εξ Ιχθύος της Κορινθίας.

Καλλιάνοι - Φεβρουάριος του 1968

Αναζήτησε στο Ψάρι και τα άλλα χωριά ανθρώπους που γνώριζαν για εκείνη τη μεγάλη μάχη της Στυμφαλίας και μίλησε μαζί τους σύμφωνα με τις οδηγίες που του είχε δώσει φεύγοντας από το Μιλάνο ο Εμίλιο.

Ο Εμίλιο Τσίτσερι, πέθανε σε ηλικία 60 χρονών από περιτονίτιδα το 1981. Ο γιός του Λουίτζι όμως, εκπαιδευτικός, παιδαγωγός, συγγραφέας και ιστορικός της Ιταλικής & της Ευρωπαϊκής  αντίστασης από τους γνωστότερους στην Ιταλία και την Ευρώπη, συνέχισε να έρχεται στην Ελλάδα και να ασχολείται με τη συλλογή της ιστορίας της Ελληνικής αντίστασης κατά των κατακτητών στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Εκείνες οι αναζητήσεις του τον οδήγησαν το 2019 να απευθύνει στην ιστοσελίδα του χωριού μας ένα μήνυμα σχετικά με τις μάχες που δόθηκαν τότε στην ευρύτερη περιοχή του χωριού μας. Το 2020 συναντηθήκαμε με τον καθηγητή Λουίτζι Μποργκομανέρι και τη σύντροφό του κ.Πία  στο Ψάρι. Ήταν πολύ συγκινημένος που ήταν και πάλι στα μέρη που πολέμησε ο πατέρας του και που θα μπορούσε ενδεχομένως να συμπληρώσει το παζλ των αναζητήσεών του, γνωρίζοντας επιπλέον λεπτομέρειες. Ζήτησε να δει τον συγχωριανό μας Κώστα Δ. Γαλάνη, με τον οποίο είχε συναντηθεί  το 1968 και αργότερα το 1977 μαζί με τον Εμίλιο. Ο Κώστας χάρηκε για τη συνάντηση και πάλι, αλλά λυπήθηκε πολύ που ο Εμίλιο δεν ήταν πλέον μαζί τους …  

Ο καθηγητής Λουίτζι Μποργκομανέρι με τον Κώστα Δ. Γαλάνη στο Ψάρι το καλοκαίρι του 2020

Κάθε χρόνο ο καθηγητής Ιστορικός Λουίτζι Μποργκομανέρι επισκέπτεται την Ελλάδα και τα χωριά μας. Θα το κάνει λέει πάντα όσο μπορεί. Το οφείλει στη μνήμη του θετού του πατέρα Εμίλιο Τσίτσερι, αλλά και στη τεράστια αγάπη που έχει για την Ελλάδα και τη Στυμφαλία.

 Κλείνοντας αυτή τη μικρή επετειακή αναδρομή- αφιέρωμα, να πούμε πως θεωρούμε ότι ο Ιταλός πολίτης Εμίλιο Τσίτσερι, υπήρξε ένας Φιλέλληνας Στρατιώτης της σύγχρονης Ελληνικής ιστορίας, που κατατάσσεται επάξια και αυτοδίκαια στον μεγάλο κατάλογο των Φιλελλήνων που έδωσαν διαχρονικά χωρίς καμιά ανταμοιβή και αναγνώριση, με περίσσιο πάθος τα πάντα για την Ελευθερία της Ελλάδας !

• ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΑΥΜΕΝΟΣ !

Επιστροφή