Του Προφήτη Ηλία (Αι-Λιά) σήμερα. Κάποια στοιχεία για την ιστορία του ξωκλησιού - Από το Δημ. Μ.Παπαδημητρίου

Εορτή του Προφήτη Ηλία σήμερα 20 Ιουλίου στο «μεσοκαλόκαιρο» όπως έλεγαν οι παλαιότεροι στο χωριό μας και γιορτάζει το γραφικό εκκλησάκι στο λοφάκι πάνω από το χωριό μας.
Ο συγχωριανός μας, απόστρατος αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού & ερευνητής της ιστορίας του χωριού μας, Δημήτρης Μ. Παπαδημητρίου (Μητσιομέλτος), θυμάται και μας εξιστορεί με γλαφυρό τρόπο κάποια σημαντικά γεγονότα σχετικά με το ξωκλήσι του Αι-Λιά .
 

Συνέχεια του Μπρέκου στο όρος Απέλαυρον, και βόρεια του χωριού Ψάρι βρίσκεται  το ξωκλήσι του Προφήτη Ηλία κτισμένο στην κορυφή του ομώνυμου λόφου που δεσπόζει του χωριού. Η κατασκευή του έγινε μετά την ανέγερση της εκκλησίας των Αγίων Θεοδώρων, περίπου το 1850. Η εκκλησία  ήταν μικρή και χαμηλοτάβανη , την χρησιμοποιούσαν οι Ψαραίοι και ως καταφύγιο, οι δε  βοσκοί όταν τους έπιανε η βροχή βρίσκαν απάγκιο εκεί. Στο πόλεμο του 1940-44 την χρησιμοποιήσαν οι Γερμανοί ως  φυλάκιο παίρνοντας από εκεί και της φορητές εικόνες, που υπήρχαν.Απο το 1944-49 λόγω εμφυλίου δεν είχε αποκατασταθεί το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία από την καταστροφή λόγο του φόβου που  επικρατούσε.

Έτσι το 1950  η οικογένεια του συγχωριανού μας Ηλία Ι. Σταύρου που πέθανε στην Αμερική (1948), στη μνήμη του ανακαίνισε εκ θεμελίων  το Ναό, μεγαλώνοντάς τον μάλιστα στις διαστάσεις τις σημερινές. 

Τον Ιούλιο μήνα (θεριστή) του 1966, θερίζαμε στο διάσελο περιοχή κάτω από την εκκλησία  του Προφήτη  Ηλία.  Το μεσημέρι  καθίσαμε να φάμε κάτω από την γκορτσιά (σημειωτέον σε όλα τα χωράφια που καλλιεργούσαν οι γονείς μας  και παππούδες μας, είχαν μεριμνήσει  να υπάρχει  πάντα κάποιο δέντρο για ίσκιο και να κρεμούν τα ταγάρια με το φαΐ και το νερό, γιατί η δουλειές κρατούσαν ολημερίς μετά το μεσημεριανό φαγητό εργασία μέχρι τη δύση του Ήλιου, περισσότερες φορές τα δέντρα ήταν γκορτιές,δέντρα αντοχής σε όλες της συνθήκες  και με καλό ίσκιο). Η μάνα μου Ελένη  Ιωαν. Κωτσοβήλη , σύζυγος του Μιλτιάδη Παπαδημητρίου, τότε επιτρόπου της ενορίας Ψαρίου, ετοίμασε το φαγητό και μας κάλεσε, σταματήσαμε το θέρο  και πλησιάσαμε στην γκορτσιά, και αρχίσαμε το φαγητό.

Λέει τότε η μάνα μου:

- Μέλτο μου, έχω τάμα να πάω να ανάψω τα καντήλια του Αη-Λιά μέχρι που να φάτε  θα έχω γυρίσει.

-  Να πας της λέει ο Μέλτος.

Πήγε και γυρίζοντας μας πρόλαβε ακόμα εκεί στη γκορτσιά που τρώγαμε, και ακούω τη μάνα μου να λέει παρατηρώντας τον πατέρα μου ότι πρέπει να ντρέπονται αυτός και όλοι  τους  στο χωριό που δεν μεριμνούν να φτιάξουν εικόνες στον ΑηΛιά , που ούτε του Αγίου δεν υπήρχε, ούτε του Προδρόμου, ούτε του Χριστού, μόνο  της Παναγίας υπήρχε εικόνα.

 Όλο το απόγευμα τον «τσίγκλαγε» για αυτό το θέμα μέχρι που της υποσχέθηκε ότι θα μεριμνήσει και αυτό έκανε. Την ίδια μέρα το συζήτησε με το Κώτση Βλάχο (επίτροπος και αυτός) και πιάνουν τον Παπά- Παναγιώτη  του το λένε για την έλλειψη εικόνων όχι πως δε ήξεραν αλλά η φτώχεια δεν επέτρεπε  μέχρι τότε να κάνουν κάτι.

 Αποφασίζουν τότε να κάνουν έρανο και ανέλαβε ο Μέλτος και ο Κώτσης  Βλάχος έκαναν τον έρανο μάζεψαν λεφτά και άλλοι που δεν είχαν λεφτά έδωσαν καρπούς (Στάρι-Καλαμπόκι- Φασόλια-Ρεβίθια και διάφορα άλλα τα οποία πούλησαν στη συνέχεια και μάζεψαν και από εκεί λεφτά.  

Στις 28 Σεπτεμβρίου 1966 πήγαν στο Άργος   βρήκαν  τον αγιογράφο Παναγιώτη Π. Πάγκα , παρήγγειλαν της εικόνες που υπάρχουν τώρα στο τέμπλο, ήτοι του Προφήτη Ηλία, του Ιησού Χριστού, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του Αγ.Νικολάου του εξ  Ιχθύος και του Προφήτη Ηλία για το προσκυνητάρι. Στην εορτή του,  20 Ιουλίου  1967  βρισκόντουσαν οι εικόνες στην θέση τους.

Στην αναφορά ονομάτων  των δωρητών στις εικόνες όμως, δεν γράφτηκαν  όσοι  έδωσαν καρπούς και αυτό είχε ως αποτέλεσμα  παρεξηγήσεις.  Οι καρποί  πουλήθηκαν  με πλειστηριασμό μετά την λειτουργία  το 15αύγουστο στο προαύλιο της Παναγίας όπως συνηθιζόταν τότε.

 Ένας δωρητής ήταν  και  ο  αείμνηστος Δημήτριος  Παπαδημητρίου του Ιωάννου (Λαμπαούνας),  που το πήρε βαρέως  και έκτοτε δεν εκκλησιαζόταν καταλογίζοντας  ευθύνες σε όσους ενεπλάκησαν  στην όλη διαδικασία για τη μη αναφορά των ονομάτων και αυτών που πρόσφεραν  είδος αντί για χρήματα.  Αυτό το αναφέρω για αποκατάσταση της αδικίας έναντι αυτών των δωρητών .

Στο  Προφήτη Ηλία  υπήρχε η εικόνα  του Αγίου Φανουρίου, και όλοι μας ελπίζαμε πηγαίνοντας εκεί και  ανάβοντας  τα καντήλια  της εκκλησίας   προσευχόμενοι    στο Άγιο  να μας  βοηθήσει  σε κάθε μας, ανάγκη .

 Εκεί στον  Προφήτη Ηλία σκότωσαν οι  Γερμανοί τον Ιούλιο του 1944 εν  ψυχρώ τον Ανδρέα  Ιωάννου  Βλάχο,  ένα νέο παιδί (31)  χρόνων, για  ασήμαντο  λόγο.

Πολύ κοντά στην είσοδο του Ναού βρίσκεται ανασκαμμένο«τούνελ»μικρών διαστάσεων, αλλά ικανού βάθους Η παράδοση αναφέρει ότι αυτό ανασκάφτηκε από παλαιό κάτοικο του χωριού που ονειρεύτηκε ή είχε πληροφορίες ότι εκεί υπήρχε θησαυρός .  Όλο το χωριό κάθε 20 Ιουλίου ανεβαίνει στο ξωκλήσι του ΑηΛιά.   
Στα έγραφα ντοκουμέντα  της  παρούσας  ιστοσελίδας  υπάρχει το συμφωνητικό  της παραγγελίας  για της εικόνες  με τις υπογραφές  των επιτρόπων και του αγιογράφου.

Δημήτριος  Μιλτ. Παπαδημητρίου

Επιστροφή